ئه‌وه یه‌کێکه له‌و راجوێییانه له نێوان زانایانی ئیسلامدا، هه‌رچه‌نده چوار پێشه‌وا به‌ڕێزه‌که‌و هاوشانه‌کانیشیان وه‌کو ئه‌وزاعی و ئیسحاق و عه‌بدوڵڵای کوڕی موباره‌ک و ئه‌بوسه‌ورو ئه‌و به‌ڕێزانه‌ی تر هه‌موویان ره‌ئیان له‌سه‌ر ئه‌وه‌یه که پێویسته به ده‌سنوێژه‌وه قورئان هه‌ڵبگریت و به ده‌سنوێژیشه‌وه ده‌ستی لێ بده‌یت، چونکه له فه‌رمووده‌یه‌کدا که ئیمامی مالیک (ره‌حمه‌تی خوای لێبێت) گێڕاوێتیه‌وه له عه‌بدوڵای کوڕی ئه‌بی به‌کره‌وه که فه‌رمووده‌یه‌کی موڕسه‌له واته سه‌حابیه‌که‌ی لێ که‌وتووه، ده‌فه‌رموێت: پێغه‌مبه‌ری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) نامه‌‌یه‌کی نارد بۆ عه‌مری کوڕی حه‌زم بۆ ئه‌هلی یه‌مه‌ن فه‌رمووی: «لَا يَمَسُّ الْقُرْآنَ إِلَّا طَاهِرٌ»[1]؛ «که‌س نابێت ده‌ست بدات له قورئان غه‌یری ئه‌و که‌سه‌ی که پاکژه». جا پاکژو تاهیره‌که ئیمامان ئیبنو ته‌یمییه‌و ئیبنولقه‌ییم (ره‌حمه‌تی خوایان لێبێت) به‌وه‌یان له یه‌ک داوه‌ته‌وه که مه‌به‌ست ئه‌وه‌یه که جه‌نابه‌تی له‌سه‌ر نه‌بێت بۆیه ئه‌وان ته‌فسیلاتێکی زۆریان داوه‌تێ و توێژینه‌وه‌یان له‌سه‌ر ئه‌م فه‌رمووده‌ش هه‌ر کردووه‌و بۆچوونی ئه‌وانی تریشیان هێناوه‌ته‌وه. ئیبنولقه‌ییم پاش توێژینه‌وه دهفهرموێ: ده‌سنوێژیشی نه‌بێت جائیزه ده‌ست بدات له قورئان.
بۆیه ئێمه ده‌لیلێکی قه‌تعیمان له‌سه‌ر ئه‌وه نییه که مه‌نعی هه‌ڵگرتنی قورئان بکات له بێ ده‌سنوێژ. فه‌رمووده‌که‌ش وه‌کو وتم موڕسه‌له‌و ئیمامی نه‌وه‌ویش ده‌فه‌رموێت: زه‌عیفه، به‌ڵام هه‌ر ئه‌و خۆشی دهفهرموێ: رێگاکانی فه‌رمووده‌که زۆرن و ده‌بێته به‌ڵگه؛ ئه‌مه بۆچوونی ئه‌لبانیشه (ره‌حمه‌تی خوای لێبێت). ئه‌لبانیش دهفهرموێ: سه‌حیحه.[2] پێشتریش داره‌قوتنی و ئیمامی به‌یهه‌قی و ئیمامی حاکم هه‌موو فه‌رمویانه سه‌حیحه به مه‌جمووعی رێگاکانی.
ئێمه‌ش ئێستا باوه‌ڕمان وایه‌و ده‌ڵێین به مه‌جمووعی رێگاکانی سه‌حیحه‌و که‌واته بۆچوونی ئه‌و تۆژێه‌ره‌وه به‌ڕێزانه وه‌رده‌گرین که فه‌رموویانه بۆ ده‌ستدان له قورئان یان هه‌ڵگرتنی پێویسته ده‌سنوێژت هه‌بێت. هه‌روه‌ها ده‌ستدان له‌و به‌رگه‌شه‌وه که پێیه‌وه نووساوه، به‌ڵام قاپه‌که‌ی هیچ ته‌ئسیرێکی نییه ده‌سنوێژیشت نه‌بێت یه‌عنی قورئانه‌که له ناو قاپێکدایه‌و هه‌ڵیده‌گریت و ده‌یگوێزیته‌وه، ئه‌مه کێشه‌ی نییه‌و ده‌سنوێژیشی ناوێت.
[1]. أبو داود، المراسيل: 92-93؛ الدارمي، السنن: 2312؛ البیهقي، السنن الكبرى: 409-410.
[2] . الألباني، إرواء الغلیل: 122.