ئایا پێغهمبهران (سهلامی خوایان لێ بێت) لهناو گۆڕهکانیاندا زیندوون؟ چۆنییهتی ئهمه چۆنه؟
فهرموودهی سهحیحه که پێغهمبهری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) دهفهرموێت: «الْأَنْبِيَاءُ أَحْيَاءٌ فِي قُبُورِهِمْ يُصَلُّونَ» [البزار: 6888؛ ئهلبانی دهفهرموێ: سهحیحه (صحیح الجامع الصغیر: 2790)]؛ «پێغهمبهران زیندوون له گۆڕهکانیانداو نوێژ دهکهن». ههروهها له فهرموودهی سهحیحی تردا دهفهرموێ: «مَرَرْتُ عَلَى مُوسَى لَيْلَةَ أُسْرِيَ بِي عِنْدَ الْكَثِيبِ الْأَحْمَرِ، وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي قَبْرِهِ» [مسلم : 2375؛ أحمد: 13593]؛ «ئهو شهوهی که ئیسڕام پێ کرا (له مهککهوه بۆ قودس) له نزیکی کۆمهڵه لمه سوورهکه (یان تهپه یان گرده سوورهکه) مووسام بینی له قهبرهکهیدا نوێژی دهکرد». جا پێغهمبهری خوا (علیه الصلاة و السلام) که دهفهرموێ له قهبرهکهیدا نوێژی دهکرد، ئهمه ئهوه دهسهلمێنێت که ژیانی پێغهمبهران له قهبرهکانیاندا سابیتهو ئێمهش وهکو عهقیدهی ئههلی سوننهت و جهماعهت باوهڕمان پێیهتی.
بهڵام پێویسته یهک خاڵ بزانین، ئهویش ئهوهیه که ئهو ژیانی بهرزهخی پێغهمبهرانه نه وهکو ژیانی بهرزهخه بۆ خهڵکانی تر، نه وهکو ژیانی دنیای خۆیانه. بۆیه ئهو ههموو شتانهی تر که دهوترێت بهتایبهتی لای سۆفیهکان لهوهی که پێغهمبهری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) زیندووه وهکوو زیندوویێتی پێش مردنی دهخوات و دهخهوێت، ئینجا ههندێک ریوایهتیان ههیه که دهڵێت تهنانهت لهگهڵ خێزانهکانیشیدا دهخهوێت! ئهمه هیچی وا نییهو هیچ دهلیلێکیش لهسهر ئهمانه نییه.
بهڵام پێغهمبهران (سهلامی خوایان لێ بێت) زیندوون و له قهبرهکانیاندان، ژیانی بهرزهخی تایبهتی خۆیان ههیه؛ ئهو ژیانهش ئێمه باوهڕمان پێیهتی، بهڵام ئهمه ناچێته قیاساتی عهقڵی و رهئی و بۆچوونی بێ دهلیلهوه. ههر کهسێکیش ههر شتێک بێنێتهوه وهک دهلیل، ئهوه حهتمهن دهبێت دهلیل و بهڵگهیهک بێت که قبووڵ بێت؛ نهک شتی بێ بنهما!
کهوابوو موختهسهرو موفید باوهڕمان وایه که پێغهمبهران (سهلامی خوایان لێ بێت) له قهبرهکانی خۆیاندا زیندوون و نوێژیش دهکهن؛ ئهوهش سابیته که نوێژیان لهدوای پێغهمبهری خواوه (علیه الصّلاة والسّلام) کرد له بهیتولمهقدیس و له شهوی ئیسڕادا.